αντιβιοτικά για ιώσεις;

το πρόβλημα της υπερκατανάλωσης των αντιβιοτικών στη χώρα μας

Από την Δράμα ξεκινά σήμερα, Δευτέρα, η 3η φάση της ενημερωτικής εκστρατείας «Μύθοι και Αλήθειες για τα αντιβιοτικά & τα Εμβόλια», δεδομένου ότι δυστυχώς, οι Έλληνες εξακολουθούμε να είμαστε πρώτοι σε κατανάλωση αντιβιοτικών, διεθνώς. Οι κυριότερες αιτίες για τις οποίες οι καταναλώνουμε αντιβιοτικά είναι το συνάχι, ο βήχας και ο πονόλαιμος, δηλαδή ιώσεις, στις οποίες εξ ορισμού δεν είναι δραστικά τα αντιβιοτικά.

Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που πραγματοποιήθηκε στην κεντρική αίθουσα του
διοικητικού συμβουλίου της ΚΕΔΕ, υπό την αιγίδα της οποίας τεθεί η εκστρατεία, ανακοινώθηκε το πρόγραμμα των δράσεων έως και τις 14 Δεκεμβρίου, καθώς και τα νεότερα δεδομένα στο πρόβλημα της υπερκατανάλωσης των αντιβιοτικών στη χώρα μας. 

Οι ειδικοί επισήμαναν ότι, τα αντιβιοτικά τείνουν να είναι όλο και περισσότερο αναποτελεσματικά στα μικρόβια, αφήνοντας έτσι τους γιατρούς και τους ασθενείς ουσιαστικά «άοπλους» απέναντι σε επικίνδυνες έως και θανατηφόρες λοιμώξεις. Η αναποτελεσματικότητα των αντιβιοτικών οφείλεται στην ανάπτυξη αντοχής των μικροβίων στα αντιβιοτικά ως αποτέλεσμα της υπερκατανάλωσής τους. 

Δυστυχώς, τη στιγμή που το ποσοστό της μικροβιακής αντοχής στη χώρα μας είναι ένα από τα υψηλότερα παγκοσμίως, οι Έλληνες εξακολουθούμε να είμαστε πρώτοι σε κατανάλωση αντιβιοτικών διεθνώς. Τα αποτελέσματα επίσημων δημοσκοπήσεων στη χώρα μας δείχνουν ότι σταθερά τα τρία τελευταία χρόνια (2013 - 2014 - 2015) ένας στους δύο Έλληνες παίρνει αντιβιοτικά, κατά κανόνα χωρίς λόγο, ενώ το 2015 στις οικογένειες με παιδιά κάτω των 18 ετών, σε 3 από τα 4 παιδιά (75%) χορηγήθηκε αντιβιοτικό. 

Οι κυριότερες αιτίες για τις οποίες οι Έλληνες καταναλώνουν αντιβιοτικά είναι το συνάχι, ο βήχας και ο πονόλαιμος, δηλαδή ιώσεις, στις οποίες εξ ορισμού δεν είναι δραστικά τα αντιβιοτικά. Στη χώρα μας υπάρχει σημαντικό ποσοστό προμήθειας αντιβιοτικών χωρίς ιατρική συνταγή. Το 2013 και το 2014, το 25% που έλαβαν αντιβιοτικά ήταν χωρίς συνταγή, είτε αγοράζοντάς τα από το φαρμακείο, είτε χρησιμοποιώντας αντιβιοτικά που είχαν στο σπίτι τους από προηγούμενη χρήση. Το 2015 το ποσοστό μειώθηκε στο 20% αλλά με αντίστοιχη αύξηση των συνταγογραφούμενων αντιβιοτικών όπως και της συνταγογράφησης εκ των υστέρων, δηλαδή αφού ο ασθενής πήρε το αντιβιοτικό από το φαρμακείο (αύξηση 50%). Επίσης, 1 στους 3 Έλληνες (35%) δήλωσε ότι έχει σταθερά αντιβιοτικά στο σπίτι «για ώρα ανάγκης», ενώ 1 στους 4 (25%) απ’ όσους πήραν αντιβιοτικά δήλωσε κάποια παρενέργεια όπως εξανθήματα και διάρροια. Τελικό αποτέλεσμα, από το 2009 η χώρα μας να είναι σταθερά πρώτη σε υπερκατανάλωση αντιβιοτικών μεταξύ όλων των Ευρωπαϊκών χωρών.

Σε συνδυασμό με το χαμηλό ποσοστό εμβολιαστικής κάλυψης για προστασία από τη γρίπη και τον πνευμονιόκοκκο στους ενήλικες, που παρατηρείται επίσης στη χώρα μας, το πρόβλημα της μικροβιακής αντοχής «πολλαπλασιάζεται» και αποτελεί σοβαρή απειλή για το μέλλον της υγείας του γενικού πληθυσμού, αφού χωρίς εμβόλια καταργείται η πρόληψη των σοβαρών λοιμώξεων.

Έτσι, η εκστρατεία «Μύθοι και Αλήθειες για τα Αντιβιοτικά & τα Εμβόλια» αποτελεί μια συντονισμένη προσπάθεια συνεχούς και υπεύθυνης ενημέρωσης των πολιτών με στόχο να συμβάλλουν στον περιορισμό της κατανάλωσης αντιβιοτικών, στη μείωση της μικροβιακής αντοχής, αλλά και στην πρόληψη των λοιμώξεων. 

Στο πλαίσιο αυτή της προσπάθειας και μετά από 49 επιτυχημένες ενημερωτικές εκδηλώσεις σε όλη την Ελλάδα από τον Οκτώβριο του 2014 έως το Μάρτιο του 2016, φέτος η εκστρατεία συνεχίζεται σε 26 ακόμη Δήμους στην Αττική και σε όλη την Περιφέρεια, από τις 3 Οκτωβρίου έως τις 14 Δεκεμβρίου 2016. 

Η εκστρατεία υποστηρίζεται επιστημονικά από διακεκριμένους πανεπιστημιακούς ιατρούς καθηγητές, ιατρούς λοιμωξιολόγους, μέλη και συνεργάτες της Ελληνικής Εταιρείας Χημειοθεραπείας και της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων, οι οποίοι συμμετέχουν εθελοντικά και πραγματοποιούν τις ενημερωτικές ομιλίες σε κάθε περιοχή, συζητώντας ανοιχτά με τους πολίτες κάθε θέμα γύρω από τα αντιβιοτικά και τους απαραίτητους εμβολιασμούς για τους ενήλικες για την πρόληψη των επικίνδυνων λοιμώξεων. 

Στόχος των συζητήσεων και της ενημέρωσης που γίνεται από τους ειδικούς, είναι οι πολίτες να κατανοήσουν τις αρνητικές συνέπειες από την άσκοπη χρήση των αντιβιοτικών, καθώς και το πώς μπορούν να αποτελέσουν οι ίδιοι μέρος της λύσης στο πρόβλημα, μαθαίνοντας πότε πρέπει να πάρουν και πότε όχι αντιβιοτικό ώστε να προλαμβάνεται η ανάπτυξη αντοχής και τα αντιβιοτικά να διατηρηθούν δραστικά όπου πραγματικά χρειάζονται. Το όφελος της ενημέρωσης είναι πολλαπλό, καθώς οι πολίτες συνειδητοποιούν ότι δε θα χρειαστεί να λάβουν αντιβιοτικό, αφού μπορούν να αποφύγουν τις επικίνδυνες λοιμώξεις, εφόσον εμβολιαστούν με τα απαραίτητα για τους ενήλικες εμβόλια.

Να σημειωθεί ότι, στο πλαίσιο της εκστρατείας, με την πεποίθηση ότι η εκπαίδευση για την ορθολογική χρήση των αντιβιοτικών πρέπει να ξεκινάει από τη σχολική ηλικία, τον περασμένο Φεβρουάριο πραγματοποιήθηκε η πρώτη συνάντηση ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης εκπαιδευτικών σχολικής και προσχολικής ηλικίας της Α' Διεύθυνσης Π.Ε. Αθηνών (Γραφεία Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και Αγωγής Υγείας). Κατά τη συνάντηση αυτή παρουσιάστηκε στους εκπαιδευτικούς το e-bug, ένα παιδαγωγικό υλικό του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την εκπαίδευση των μικρών μαθητών μέσα από το παιχνίδι που ήδη εφαρμόζεται στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες με επιτυχία. Η υποδοχή της πρωτοβουλίας αυτής ήταν θερμή από τους εκπαιδευτικούς και έτσι η εκστρατεία συνεχίζει το Φθινόπωρο τη συνεργασία της με τις Εκπαιδευτικές Περιφέρειες των Αθηνών για την οργάνωση παρόμοιων συναντήσεων, για τους Εκπαιδευτικούς και των υπόλοιπων Περιφερειών. Ταυτόχρονα, το εκπαιδευτικό υλικό που θα διατίθεται εμπλουτίζεται. Εκτός από το e-bug θα περιλαμβάνει και ένα Παιδικό Βιβλίο, μια ιστορία γραμμένη για τα παιδιά, που έχει σχέση με τη σωστή χρήση των αντιβιοτικών, το οποίο θα είναι στη διάθεση των δασκάλων στο άμεσο χρονικό διάστημα.